چرا بدن دچار اسپاسم و گرفتگی عضلات می شود؟

گرفتگی عضلات و درمان آن

گرفتگی عضلات یا اسپاسم دردی است که به صورت ناخودآگاه به سراغ همه ی انسان ها می آید در ناحیه هایی از بدن مانند کتف، کمر و پا بیشتر است، این گرفتگی موجب می شود که عضله بدن دچار انقباض شود و چندین دقیقه حرکتی نکند، وقتی این اتفاق می افتد مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی شود فقط نمی توان از آن عضله استفاده کرد و درد زجر آور و بدی دارد، ما در این مقاله با علت ها، نشانه ها و علائم و روش درمان گرفتگی حرف می زنیم.

اسپاسم چیست؟

گرفتگی یا اسپاسم عضلانی به منقبض شدن چند ماهیچه (عضله) یا یک عضله می گویند که غیر ارادی اتفاق می افتد این گرفتگی دلیل های متفاوتی دارد یکی از دلایل ورزش کردن است ولی روش درمانی متفاوت دارد گاهی می توان از ماساژ درمانی بهره برد و اگر بسیار حاد و شدید باشد می توان از روش فیزیوتراپی بهره برد.

علت گرفتگی عضله یا اسپاسم عضله چیست؟

گاهی پزشکان هم نمی توانند پاسخ سوال این که چه چیزی باعث گرفتگی عضلات می شود را بیابند، اختلال ها و بیماری های مختلفی وجود دارند که باعث گرفتگی عضلات می شوند، عواملی که باعث اسپاسم عضلانی می شوند به شرح زیر است:

افزایش سن:

وقتی سن بالا می رود توده عضلانی که در بدن وجود دارد کم می شود و این کاهش توده فشار بیشتری به عضلات وارد می کند.

کم آبی بدن:

زمانی که حجم مایعاتی که در بدن وجود دارد کم می شود خصوصا در هوای گرم و گرما می تواند اسپاسم عضلانی را ایجاد کند.

کم کاری تیروئید:

اگر غده تیروئید کم کار شود می تواند باعث گرفتگی عضلات شود.

کاهش سطح الکترولیت:

دلیل دیگری که باعث اسپاسم و گرفتگی عضلات می شود کم شدن سطح مواد معدنی مانند کلسیم (ca) یا پتاسیم (k) درخون می تواند باشد.

مصرف دارو:

دلیل دیگر اسپاسم استفاده از بعضی داروها مانند سودوافدرین است.

اختلالات عصبی:

در موارد بسیار کم ایجاد یک سری از مشکلات مانند گیر افتادن رشته های عصبی و یا آسیب نخاعی باعث فشردگی عصب می شود و می تواند باعث اسپاسم یا گرفتگی عضله شود.

فشار فیزیکی:

اگر در طول روز بیش از حد از ماهیچه ها کار بکشیم گاهی آن ها دچار گرفتگی می شوند.

بارداری:

گرفتگی عضلات پا در زنان باردار به دلیل کاهش الکترولیت در بدن، تغییر گردش خون و فشار وارده بر روی اعصاب که ناشی از رشد جنین است اتفاق می افتد.

سفتی عضلات:

در بعضی مواقع کم تحرک بودن و نداشتن فعالیت باعث انقباض غیر ارادی عضلات می شود.

انواع گرفتگی عضله

گرفتگی عضلات اسکلتی را می‌توان به چهار نوع عمده زیر طبقه‌بندی کرد:

• گرفتگی‌های واقعی
• گرفتگی‌های تتانی
• گرفتگی‌های انقباضی
• کرامپ های دیستونیک

این اسپاسم‌ها بر اساس علت های مختلف و گروه‌های عضلانی که بر آنها تأثیر می‌گذارند طبقه‌بندی شده‌اند ما یک مقاله در مورد آرتروز گردن در سالمندان نوشته ایم که می توانید آن را مطالع کنید.

گرفتگی عضلات چیست؟

به نقل از medlineplus - گرفتگی عضلانی انقباضات ناگهانی و غیرارادی یا اسپاسم در یک یا چند عضله است. آنها بسیار شایع هستند و اغلب بعد از ورزش ایجاد می شوند. برخی افراد در شب دچار گرفتگی عضلانی، به خصوص گرفتگی عضلات پا می شوند. آنها می توانند دردناک باشند و ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشند.

علائم و نشانه‌ های اسپاسم عضلانی چیست؟

بیشتر اسپاسم ها و گرفتگی ها در پا و خصوصا در ساق پا است، گرفتگی عضلات پا دلایل مختلفی دارد، افرادی که به این انقباضات دچار می شوند درد ناگهانی و شدیدی دارند و همچنین ممکن است یک توده سفت عضلانی را زیر پوست خودشان مشاهده و احساس کنند.

درمان کردن اسپاسم عضلات پا به صورت خیلی خاصی وجود ندارد، این اسپاسم های پا معمولا خود به خود درمان می شود و خیلی کم آن قدر جدی و تشدید می شود که نیاز به مراجعه به پزشک باشد، با این حال اگر گرفتگی عضله های شما این شرایط و نشانه ها را داشت بهتر است به سراغ پزشک بروید:

• در فرد ناراحتی شدید و جدی به وجود آورد.
• در پا تورم، قرمزی یا تغییر پوستی را همراه داشته باشد.
• باعث ضعف عضلانی شود.
• پی در پی و مکرر اتفاق بیفتد.
• با استراحت کردن درمان نشود.
• علت واضحی مانند ورزش کردن برای آن وجود نداشته باشد.

شایع‌ ترین علل گرفتگی و اسپاسم عضلانی

اسپاسم عضلانی دلیل های مختلفی دارد برخی از این گرفتگی ها به دلیل استفاده بیش از حد از عضله به وجود می آید، این مدل گرفتگی معمولا طی فعالیت شدید و در ورزش کردن اتفاق می افتد، آسیب عضلانی و کم آبی هم می توانند دلایل گرفتگی عضلات باشند، زمانی که مایعات بدن بیش از حد از طریق عرق کردن یا ادرار کم شود می گویند بدن دچار کم آبی شده است، کم شدن هرکدام از مواد معدنی که در زیر آمده است برای ماهیچه ها ضروری هستند و کاهش آن ها می تواند باعث اسپاسم شود.

• کلسیم (ca)
  
• پتاسیم (k)
  
• سدیم (Na)
  
• منیزیم (Mg)

علت دیگر اسپاسم در پا کم شدن جریان خون در پاها در هنگام ورزش، راه رفتن و شرکت در فعالیت های بدنی است، در بعضی موارد هم یک وضعیت پزشکی می تواند باعث اسپاسم و گرفتگی شود که چند تا از آن ها نام برده می شود:

• فشرده شدن عصب نخاعی که هنگام راه رفتن یا ایستادن باعث گرفتگی عضلات پا می‌شود
• اعتیاد به الکل
• بارداری
• نارسایی کلیه
• کم کاری تیروئید

با این وجود گاهی اوقات نیز علت گرفتگی عضلات ناشناخته است و برخی اوقات اسپاسم عضلانی عصبی است.

چه عواملی اسپاسم عضلانی را تشدید می کند؟

مواردی از جمله کم آبی بدن، اعصاب ناقص، خستگی ماهیچه، کشش نامناسب، کمبود مواد معدنی یا ویتامین ها، ورزش سنگین، فشار و… عواملی هستند که موجب تشدید اسپاسم عضلانی می شوند.

روش درمان گرفتگی عضلات

برای درمان و بهبود این گرفتگی ها این است که زمانی که اولین نشانه گرفتگی را دیدیم بدون معطلی از کمپرس آب گرم یا آب سرد روی عضله ای که درد می کند استفاده کنیم، فقط کافی است که یک پارچه که داغ یا سرد باشد را روی عضله قرار دهیم، در صورت داشتن کیسه آب گرم یا پد یخ می توان از آن ها هم استفاده نمود همچنین کشش در ناحیه گرفتگی می تواند باعث کم شدن درد شود، مثلا اگر ساق پا دچار اسپاسم شده است شما می توانید پا را به استفاده از دست تان به بالا بکشید تا ماهیچه ساق پا کشیده شود.

اگر درد تسکین نیافت می توانید از داروهای التهابی که به نسخه نیاز ندارد مانند ایبوپروفن استفاده کنید، کشیدن آرام و ادامه دار عضله می تواند باعث کم شدن درد شوند، اسپاسم عضلانی می تواند خواب فرد را هم مختل کند اگر این اتفاق زیاد برای شما می افتد خوب است با پزشک درباره ی دارو های شل کننده عضله صحبت کنید، زیرا این دارو ها باعث شل شدن عضله می شود و به آرام شدن اسپاسم کمک می کند، اگر شما وظیفه ی نگهداری از سالمند در منزل را دارید یا از سالمندی مانند پدربزرگ و مادر بزرگ مراقبت می کنید خوب است روش کنترل و درمان را بدانید.

درمان دارویی اسپاسم عضلانی

داروهایی از قبیل داروهای ضد التهاب، داروهای غیر استروئیدی، مکمل منیزیم، ویتامین ب 12 از داروهای تاثیر گذار در درمان اسپاسم های عضلانی هستند، ضمن این که مصرف چای بابونه، فلفل در غذا و خواب کافی از داروهای طبیعی برای درمان اسپاسم عضلانی هستند.

می توان از پماد های موضعی ضد التهاب و مسکن نیز برای برای درمان این دارو استفاده کنید.

فیزیوتراپی جهت رفع اسپاسم و گرفتگی عضلات

فیزیوتراپی از دیگر درمان های مهم اسپاسم عضلانی است که به آرام سازی عضله های آسیب دیده کمک می کند، طب سوزنی، ماساژ، درمان دستی، گرما درمانی، لیزر درمانی و… از دیگر روش های درمان اسپاسم هستند.

کلام آخر

این گرفتگی و اسپاسم عضله دردی است که به صورت ناخودآگاه به سراغ فرد می آید که دلایل مختلفی از جمله پیری، مصرف دارو، ورزش و … دارد و روش های درمانی متفاوت هم دارد اگر بسیار حاد و شدید شود از آمپول گرفتگی عضلات استفاده می کنند، اگر شما عزیزان مورد دیگری را می دانید آن را در نظرات با ما در میان بگذاید و میزان رضایت خود را به طور امتیاز وارد کنید و اگر نیاز به پرستار سالمند از مرکز سپید گستر دارید با تماس بگیرید و با خیالی راحت پرستار سالمند استخدام کنید.