همه چیز در مورد واکسن کودکان

یکی از مهم ترین روش های جلوگیری از ابتلای کودکان به برخی از بیماری های خطرناک را می توانیم واکسیناسیون معرفی کنیم، با تزریق واکسن به کودک میکروب یا ویروس ضعیف به صورت کنترل شده وارد بدن کودک شده و بدن او را در مقابل همان ویروس و میکروب قوی، مقاوم می کند، اولین مرحله تزریق واکسن برای کودکان در ایران هنگام تولد و پیش از ترخیص مادر و نوزاد از بیمارستان انجام می شود، این مطلب در رابطه با انواع واکسن و زمان بندی سن کودکان برای واکسن می باشد.

با تزریق ویروس و میکروب ضعیف شده به بدن سیستم دفاعی کودک سریعا آن ها را از بین برده و در صورت ورود همان میکروب و ویروس سیستم دفاعی آن ها را شناسایی کرده و و با آن ها مبارزه کرده و سریع تر آن ها را از بین می برد، در واقع پادزهر یا آنتی بادی از طریق واکسیناسیون کودک در بدن ساخته می شود،  به نوعی واکسن کودک از طریق ابتلا به بیماری خفیف بدن او را برای مدت زمانی طولانی یا تا آخر عمر در برابر عوامل آن بیماری مقاوم نگه داشته و در صورت ابتلا خطر بسیار کمی دارد.

در نتیجه می توان گفت که واکسن همان عامل بیماری خطرناک است که ضعیف یا کشته شده است، سیستم دفاعی بدن انسان به شکلی طراحی شده که در صورتی که انسان یک بار به برخی از بیماری های خطرناک مبتلا شود تا آخر عمر در مقابل آن بیماری مصون بوده و دیگر مبتلا به آن نمی شود، در نتیجه برخی از واکسن ها در یک مرحله و برخی دیگر برای اثر بخشی بیشتر در چند مرحلعه تزریق می شوند.

با توجه به اینکه این روزها بیماری کووید 19 اپیدمی شده است بسیاری از خانواده ها از مراجعه به مراکز درمانی و خانه های بهداشت برای واکسن کودکان شان خودداری می کنند، اما کودکان در سنین مختلف به تزریق واکسن به صورت منظم و پیوسته نیاز دارند، در نتیجه والدین نباید تزریق واکسن کودکان خود را به تاخیر بیاندازند و باید تزریق واکسن کودک دو ماهه، تزریق واکسن کودک چهار ماهه، تزریق واکسن کودک شش ماهه، تزریق واکسن کودک دوازده ماهه و تزریق واکسن کودک هجده ماهه و سرانجام تزریق واکسن کودک 4 تا 6 ساله خود را در زمان معین انجام دهند، با توجه به عدم مراجعه والدین به مراکز درمانی و مراقبتی امروزه با پیشرفت علم امکان تزریق واکسن کودکان توسط پرستار حازق در منرل وجود دارد.

در ادامه به معرفی واکسن کودک، جدول واکسن کودک و زمانبندی واکسن کودک می پردازیم، جدولی که در ادامه در این مقاله قرار خواهیم داد از سوی وزارت بهداشت درمان و آمورش پزشکی تعیین شده است، در صورتی که پدر و مادر هستید و یا به زوری پدر و مادر می شوید همراه ما باشید.

جدول واکسیناسیون کودکان

آنتی بادی و پادزهر بسیاری از بیماری ها در جنینی از طریق مارد به بدن نوازاد وارد می شود و کودک را در مقابل بسیاری از بیماری ها مقاوم می کند، آنتی بادی های بدن نوزادان که از طریق مادر شان به آن ها میرسد دائمی نبوده و به صورت موقت وجود دارد، در نتیجه در مدت زمانی از بین خواهد رفت، در نتیجه هیچگونه تضمینی وجود ندارد که آنتی بادی هایی که کودک در جنینی و از شیر مادر خود می گیرد چقدر ماندگار باشد، در نتیجه برای ایجاد آنتی بادی ها ماندگار و مادام العمر تزریق واکسن به کودکان پیشنهاد میشود.

ایمن سازی (واکسیناسیون)

تزریق واکسن یک راه مهم و اساسی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های خطرناک محسوب می شود، در صورتی که شما پدر یا مادر هستید می توانید از طریق تحریک سیستم ایمنی بدن کودک تان با واکسن بدن او را در مقابل بسیاری از بیماری های خطرناک مقاوم کنید، از این طریق با تزریق واکسن مناسب در زمان تعیین شده برای کودک تان سیستم دفاعی از بدن در برابر ویروس دفاع کرده و عفونت و باکتری و میکروب را دفع می کند، جهت حفظ سلامت فرزند عزیزتان و جلوگیری از ابتلای او به بیماری های خطرناک و حتی کشنده، مطابق با جدول زیر واکسیناسون کودک تان را انجام دهید.

جدول زمان بندی تزریق واکسن کودک در ایران

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران از طریق آزمایشات و  بر اساس تحقیقاتی که در جهان انجام شده است، به انتشار لیستی از سنین کودکان و واکسن های مورد نیاز آن ها پرداخته است، بر اساس این لیست اولین واکسن کودکان در ایران در روز تولد تزریق می شود، جدول واکسیناسیون کودکان ایران به شرح زیر می باشد.

جدول واکسیناسیون کودکان و نوزادان

توجه

در صورتی که نوزادان متولد شده نارس باشند و وزنی کمتر از 2 کیلوگرم داشته باشند باید واکسن هپاتیت B را در چهار مرتبه دریافت کنند، که این چهار نوبت شامل تزریق واکسن در بدو تولد،تزریق واکسن در دو ماهگی، تزریق واکسن در چهار ماهگی و تزریق واکسن در شش ماهگی می باشد.

در صورتی که نیاز به اطلاعاتی در رابطه یا بیماری سرخک در کودکان دارید از این صفحه مطالعه بفرمایید.

ویژگی‌ ها و خصوصیات هر واکسن

امروزه واکسن ها با روش های مختلفی تولید می شوند که در ادامه به آن ها اشاره می کینم.

1. واکسن هایی که برای تولید آن ها از میکروب های کشته شده یا غیر فعال استفاده می شود، عبارت اند از واکسن فلج اطفال و واکسن آنفولانزا و…

2. واکسن هایی که برای تولید آن ها از میکروب های زنده ای که ضعیف شده هستند استفاده می شود، عبارت اند از سرخجه، اوریون، سرخک، آبله مرغان و…

3. واکسن هایی که برای تولید آن ها از یک نوع سم غیر فعال استفاده می شود، این سم توسط میکروب ها ساخته شده و به شیوه تولید آن ها توکسوئید گفته می شود، این واکسن ها عبارت اند از واکسن ها توکسوئیدی، دیفتری، کزاز و…

4. واکسن هایی که از بخش کوچکی از میکروب و پروتئین به صورت مزدوج تولید میشوند، این واکسن موجب تحریک سیستم ایمنی بدن شده و شامل واکسن هایی همچون واکسن HPV، هپاتیت B، سیاه سرفه، مننژیت و… می شوند.
5. واکسن هایی که از بخشی از RNA میکروب ها در واقع از نوعی ماده ژنتیکی تولید می شوند، این نوع روش از جدید ترین روش ها تولید واکسن است واکسن کرونا نیز مطابق با این روش تولید شده است.

واکسن چگونه از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند؟

تزریق واکسن به دلیل شبیه سازی آن با عفونت اولیه موجب تقویت سیستم ایمنی بدن کودک می شود، تزریق واکسن نوعی عفونت در بدن ایجاد می کند که باعث ایجاد بیماری نشده و تنها به تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان کمک می کند،  تزیق واکسن ها به تولید آنتی بادی ها توسط سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا بدن در مقابل نوع شدید این عفونت ها محافظت شده و آسیب کمتری ببیند، علائمی که پس از تزریق واکسن در بدن ایجاد می شوند از جمله تب کاملا جزیی بوده و در مدت زمان کوتاهی بر طرف می شوند.

زمانی که سیستم ایمنی بدن در مقابل واکسن مقاومت کرده و عفونت و میکروب را از بین می برد، سلول های مفیدی در بدن باقی می مانند که به نوعی دارای حافظه بوده و از بدن در مقابل این عفونت ها تا سالیان سال مراقبت می کنند، بدن انسان برای تولید این سلول هل که دارای حافظه می باشند به چند هفته زمان نیاز دارد از این جهت این سلول ها چندین هفته پس از تزریق واکسن در بدن تولید می شوند بنابراین در صورتی که علائم اصلی بیماری فرد پیش از تزریق واکسن یا همزمان با آن ظاهر شود به دلیل اینکه آنتی بادی تولید شده در مدت زمانی طولانی تشکیل می شود فرد دچار بیماری خواهد شد.

 در چه شرایطی واکسن کودک تزریق نمی‌ شود؟

به برخی از کودکان و نوزادانی که دارای شرایط جسمی خاصی هستند و یا بیماری های خاصی دارند نباید واکسن تزریق شود، این کودکان عبارت اند از کودکانی که عملکرد سیستم ایمنی بدن شان اختلال دارد، کودکانی که به نوع خاصی از سرطان ها و بیماری خاص مبتلا هستند، کودکانی که داروهای خاص مصرف میکنند و بدن شان توان مقابله با عفونت ها را نداشته باشد و کودکانی که حساسیت بسیار شدیدی به واکسن نوبت اول داشتند.

در صورتی که پدر و مادر کودکان خاص هستید برای تزریق واکسن با پزشک کودک صحبت کنید، در صورت صلاح دید پزشک کودک یا نباید واکسن دریافت کند و یا باید واکسن مخصوص دریافت کند، در هر صورتی پس از مشورت با پزشک کودک تان با پرستار کودک خود مشورت کرده و آن را در جریان قرار دهید.

عوارض واکسیناسیون

با توجه به این موضوع که واکسن می تواند عوارض جزیی همچون تب، درد در ناحیه بازو ایجاد کند اما این عوارض کاملا جزیی بوده، اهمیت زیادی ندارند و مشکل زیادی ایجاد نمیکنند، تمامی واکسن هایی که در ایران تزریق می شوند چندین سال است که در کشورهای مختلف تزریق شده آزمایش میشوند و هر ساله از نظر ایمنی بررسی و کنترل می شوند در نتیجه هیچ گونه عوارض خطرناکی ندارند و می توانید با خیالی آسوده آن ها را برای کودکان خود تزریق کنید.

احتمال اینکه واکسن مانند هر داروی دیگری به دلایل مختلف باعث ایجاد واکنش در بدن شود وجود دارد اما تزریق واکسن هیچ عوارض خطرناکی نداشته و در صورت اجتناب از تزریق این واکسن برای کودک تان احتمال ابتلای کودک به بیماری های خطرناک و کشنده افزایش پیدا میکند.

تزریق واکسن کودکان در منزل

در صورتی که کودک تان از مراکز درمانی می ترسد و شما به عنوان والد در رابطه به بردن فرزندتدتان به مراکز درمانی و تزریق واکسن دچار تردید شده اید، از خدمات تزریق واکسن کودکان در منزل مجموعه سپید گستر استفاده کنید، یا این امکان پرستار به منزل تان اعزان شده و به تزریق واکسن می پردازد.واکسن کودک

عوارض جانبی تزریق واکسن کودک

ممکن است واکسن ها اثرات جانبی مختلفی داشته باشند از جمله تب، بی حالی، بی قراری، درد در ناحیه ای که واکسن تزریق شده، این عوارض شایع و بی خطر هستند و در مدت زمان کوتاهی بر طرف میشوند. 

در صورتی که علائمی که در ادامه عنوان می کنیم را در کودک تان مشاهده کردید سریعا به پزشک و مراکز درمانی مراجعه کنید.

عوارض جدی تزریق واکسن کودک

1. مشاهده ورم در ناحیه تزریق
   
2. بروز مشکلات تنفسی
3. بروز بثورات پوستی
4. تب بالا و شدید عفونت ناحیه تزریق واکسن
5. واکنش های آلرژیک

روش های بهبود و التیام عوارض شایع تزریق واکسن کودک

1. توصیه می شود در هنگام تزریق واکنسن کودک هور دو والد برای بهبود شرایط روحی کودک حضور داشته باشند.
   
2. هنگام تزریق واکسن از یکی از وسایلی که کودک تان به آن وابستگی دارد مانند پستونک، عروسک، شیشه شیر را همراه داشته باشید.
3. درباره مصرف مسکن قبل و بعد از واکسن کودک با پزشک او کارشناس مرکز درمانی مشورت کنید.
4. هنگام تزریق واکسن کودک و پس از آن برای کودک لباس ازاد و گشاد بپوشانید.
5. با مشورت پزشک و کارشناس مرکز درمانی برای کاهش درد محل تزریق از کمپرس آب سرد یا گرم استفاده کنید.
6. هنگام بغل کردن کودک ناحیه واکسن زده را فشار ندهید.

نکاتی درباره واکسن اطفال

• در صورتی که کودک در وضعیت خاصی قرار دارد که واکسیناسیون در سلامت او اثری منفی دارد (مثلا دارای اختلال سیستم ایمنی می باشد) با مشورت و تجوزیز پزشک می توان به جای واکسن معمول، واکسن جایگزین استفاده کرد.
• کودکانی که سو تغذیه دارند، باید سریع واکسیناسیون را انجام دهند.
• پس از اتمام 6 سالگی دیگر دریافت واکسن های سه گانه مجاز نمی باشد و باید از واکسن دوگانه بزرگسالان استفاده کرد.
• در کودکان هموفیلی تزریقات واکسن باید به صورت زیر جلدی انجام شود.
• برای تزریقات واکسن هپاتیت ب باید از تزریق دوز قبلی یک ماه گذشته باشد.
• در خصوص کودکانی که نارس یا کم وزن هستند انجام واکسن باید با مشورت پزشک صورت پذیرد، چرا که در اوقاتی واکسیناسیون در این کودکان در نوبت بیشتری صورت خواهد پذیرفت.

یکی از مهم ترین وظایف پرستار کودک در منزل، اطلاع از جدوا زمان بندی واکسن کودکان است، در صورت نیاز به پرستار کودک در منزل با مجموعه سپید گستر تماس بگیرید.