سکته قلبی +روش پیشگیری از سکته قلبی

سکته قلبی نشانه آن نیست که شما باید از زندگی و انجام کارهایی که به آنها علاقه دارید منع شوید. این بیماری نشانه آن است که باید بیشتر به سلامت ‌جسمی‌ و روانی خود اهمیت دهید.

سکته قلبی یا انفارکتوس قلبی میوکارد عبارت است از صدمه دیدن قسمتی از عضله قلب که به علت انسداد یکی از رگ‌های کرونر یا رگ‌های تغذیه‌کننده عضله قلب رخ می‌دهد. این عارضه به دلیل انسداد جریان خون و وقوع یک ایسکمی ‌شدید است که در قسمتی از قلب و به شکل ناگهانی اتفاق ‌می‌افتد.

این توقف گردش خون ممکن است بدون هیچ علامت قبلی یا پس از چند حمله آنژینی (درد قفسه سینه) نمود پیدا کند. عمده‌ترین علت سکته قلبی، بسته‌شدن رگ‌های تغذیه‌کننده قلب است.

برای رفع این انسداد و درمان سکته قلبی به غیر از دارو، استنت‌ گذاری و یا جراحی قلب باز به منظور تغییر مسیر رگ مسدود شده یا عمل بای‌پس نیز ممکن است انجام شود. سکته قلبی نوعی عارضه فراگیر است که هرساله باعث فوت هزاران نفر می‌شود. اصلاح سبک زندگی یکی از عوامل تاثیرگذار در پیشگیری از سکته قلبی است.

در سکته قلبی چه اتفاقی ‌می‌افتد؟

انسداد در رگ‌های کرونر که وظیفه تغذیه اکسیژن رسانی به عضله قلب را به عهده دارند؛ عارضه‌ای بسیار تهدیدکننده و جدی است. تشکیل لخته خون درون رگ کرونری سبب ‌می‌شود تا جریان خون و اکسیژن‌رسانی به عضله قلبی مختل شده و در نهایت سبب مرگ سلول‌های قلبی در آن ناحیه ‌می‌شود، سکته قلبی همواره به شکل ناگهانی و شدید اتفاق می افتد.

در این شرایط ماهیچه قلبی آسیب دیده، توانایی خود را برای انقباض از دست داده و بخش عضله قلبی باقیمانده، برای جبران منطقه آسیب دیده وارد عمل خواهد شد. در نتیجه به قلب فشار و درد زیادی وارد ‌می‌شود.

اغلب سکته‌ های قلبی ناشی از انسداد کرونری، منجر به آنفارکتوس میوکارد می‌شوند که درمان آسان نخواهد بود. زیرا چنانچه شریان بسته شده شریان کرونر اصلی باشد؛ احتمال مرگ بیمار در این شرایط بسیار بالا است، سکته قلبی انواع مختلفی دارد، انواع سکتی قلبی وجود دارد که در ادامه به توضیحات میپردازیم.

حمله قلبی چیست؟

به نقل از mayoclinic - حمله قلبی که انفارکتوس میوکارد نیز نامیده می شود، زمانی اتفاق می افتد که بخشی از عضله قلب خون کافی دریافت نمی کند.
هر چه زمان بیشتری برای بازگرداندن جریان خون بدون درمان بگذرد، آسیب به عضله قلب بیشتر می شود.
بیماری عروق کرونر (CAD) علت اصلی حمله قلبی است. یک علت کمتر شایع، اسپاسم شدید یا انقباض ناگهانی یک شریان کرونر است که می تواند جریان خون به عضله قلب را متوقف کند.

دلایل سکته قلبی

عوامل سکته قلبی بسیار زیاد هستند که برای بسیاری شناخته شده نیست. در میان عوامل مساعد کننده سکته قلبی مواردی مانند دیابت، فشارخون بالا، کلسترول خون بالا، افراط در استعمال دخانیات و الکل، عدم فعالیت بدنی، فشار عصبی، سابقه فامیلی، جنسیت (مردان در خطر بیشتری هستند) و سن مشهود‌تر هستند.

دلیل سکته قلبی مشخصا مورد خاصی نیست، اما گاها استرس شدید، افسردگی، قرار گرفتن در معرض سرمای شدید و ناگهانی، سردردهای میگرنی، وجود ماده ضدعفونی کننده به نام کلرواکسیدین در برخی از دهانشویه‌ ها نیز ‌می‌تواند زمینه ساز شروع یک حمله قلبی باشد.

موارد زیر نیز نقش مهمی ‌در وقوع سکته قلبی در افراد بازی ‌می‌کنند

• سندرم متابولیک. این سندرم زمانی اتفاق ‌می‌افتد که چاقی، فشار خون و قند خون بالا داشته باشید. ابتلا به سندرم متابولیک احتمال ابتلای شما به بیماری قلبی را دو برابر بیشتر ‌می‌کند.
• سابقه خانوادگی حملات قلبی. اگر خواهر و برادر، پدر و مادر یا مادربزرگ و پدربزرگ شما حملات قلبی زودرس داشته باشند (در مردان 55 سالگی و در زنان در سن 65 سالگی)، ممکن است شما نیز در معرض خطر بیشتری باشید.
• عدم فعالیت بدنی. بی تحرک بودن باعث افزایش سطح کلسترول خون و چاقی ‌می‌شود. افرادی که به طور منظم ورزش ‌می‌کنند؛ از سلامت قلبی بهتری برخوردار هستند.
• مصرف مواد مخدر. استفاده از داروهای محرک، مانند کوکائین یا آمفتامین ‌می‌تواند باعث ایجاد اسپاسم عروق کرونر و در نهایت سبب حمله قلبی شود.
• سابقه پره اکلامپسی. این بیماری سبب بالارفتن فشار خون بالا در دوران بارداری شده و در نتیجه خطر بیماری قلبی را در طول زندگی افزایش ‌می‌دهد.
• بیماری خود ایمنی. ابتلا افراد به بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس ‌می‌تواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
• کلسترول بالا یا تری گلیسیرید بالا. سطح بالایی از کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL کلسترول بد) نیز باعث تنگ شدن عروق ‌می‌شود. سطح بالای گلیسیریدها یا همان چربی خون، مربوط به رژیم غذایی ‌می‌باشد. 

علائم سکته قلبی

• احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه، که در بیشتر حملات قلبی شامل احساس ناراحتی در سمت چپ و یا مرکز قفسه سینه که چند دقیقه به طول می انجامد و یا اینکه از بین می رود و دوباره باز می گردد، این احساس ناراحتی ذکر شده می تواند همانند احساس فشار، احساس سیری، احساس درد یا سنگینی ناراحت کننده باشد، لازم به ذکر است برخی از دردهای قفسه سینه دلیلی مرتبط با قلب و مسائل قلبی ندارند.
• احساس سبکی سر و ضعف
• دردو یا ناراحتی در هر یک یا دو بازو و یا شانه
• احساس تنگی نفس
• احساس ناراحتی و درد در گردن، فک و یا پشت
• حالت تهوع و یا استفراغ
• خستگی غیر قابل توضیح و غیر معمول

در چه سنینی احتمال بروز سکته قلبی بیشتر است؟

سکته قلبی حد و مرز معینی برای وقوع ندارد. همانطور که آمارها نشان ‌می‌دهد؛ در ایران متوسط سن کسانی که بر اثر ایست قلبی فوت شده‌اند بین 30 تا 40 سالگی بوده است. به طور کلی ‌می‌توان گفت مردان 45 سال به بالا و زنان 55 سال به بالا نسبت به افراد جوان‌تر بیشتر در معرض حمله قلبی و درمان سکته قلبی هستند. 

 رژیم غذایی و ورزشی برای بیماران مبتلا به سکته قلبی

پیشنهادهای غذایی زیر برای تغییر عادات ناسالم قبلی و پیروی از الگوی تغذیه‌ای بهتر در طول زندگی در جهت سلامت قلبی ارائه شده است.

• مصرف مقادیر کافی از میوه‌ها و سبزیجات حداقل روزانه ۹ واحد غذایی یا بیشتر
• مصرف انواع غلات شامل غلات سبوس‌دار، نخود و لوبیا به طور مداوم به عنوان مثال روزانه 6 واحد غذایی یا بیشتر
• استفاده از لبنیات کم چرب یا بدون چربی
• استفاده از گوشت سفید و ماهی در برنامه غذایی
• کاهش میزان مصرف روزانه نمک خوراکی 
• استفاده از روغن‌ها و چربی‌هایی مانند کره گیاهی مایع، روغن زیتون و روغن کانولا که درصد چربی اشباع آنها کمتر از ۲ گرم در هر قاشق غذاخوری است 
• عدم مصرف غذاهای چرب اشباع شده یا چربی ترانس بالا نظیر شیر پرچرب، انواع گوشت‌ قرمز، روغن‌های حیوانی و روغن‌های نباتی جامد (هیدروژنه)
• اعمال محدودیت در مصرف نوشیدنی‌های قندی و شیرینجات 

برای کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی چه مواردی را انجام دهیم؟

در حالی که عوامل خطر بسیاری وجود دارد که از کنترل شما خارج هستند؛ اما هنوز برخی اقدامات اساسی وجود دارد که ‌می‌توانید برای سلامت قلب خود آنها را انجام دهید. سیگار کشیدن یکی از دلایل عمده بیماری‌های قلبی است. شروع یک برنامه ترک سیگار ‌می‌تواند ریسک را در شما کاهش دهد. حفظ رژیم غذایی سالم، ورزش و محدود کردن مصرف الکل از دیگر روش‌های مهم برای کاهش خطر است.

چنانچه دیابت دارید؛ حتما داروهای خود را درست و به موقع مصرف کرده و مرتبا سطح گلوکز خون خود را بررسی کنید. اگر بیماری قلبی دارید؛ با همکاری پزشک خود و مصرف داروها و همچنین انجام آزمایش‌ها و تست‌ های دوره‌ای از وقوع سکته قلبی جلوگیری کنید. اگر هر گونه نگرانی در مورد خطر حمله قلبی و درمان سکته قلبی دارید؛ با پزشک خود صحبت کنید.

توصیه می‌کنیم بیشتر فعال شوید. یکی از مهم‌ترین کلیدهای سلامت قلب، ورزش است. برخی از افراد پس از حمله قلبی از ورزش ‌می‌ترسند. اما این دقیقا همان کاری است که شما باید برای تقویت قلب خود و کاهش احتمال ابتلا به حملات قلبی و بیماری‌های قلبی در آینده انجام دهید.

یک تمرین منظم ورزشی به عنوان مثال، سه تا پنج بار در هفته و هر بار 30 تا 35 دقیقه به تقویت قلب شما و بهبود سلامت بدنتان کمک ‌می‌کند. اما هدف واقعی، فعالیت بیشتر در زندگی روزمره است. هرچه فعالیت بیشتری داشته باشید مانند پیاده روی سریع، بازی با فرزندان یا نوه‌ها، دوچرخه سواری و غیره، قطعا قوی‌تر و سالم‌تر خواهید شد.

بیشتر بدانید: بیماری فشار خون

مراقبت‌ های بیمار سکته قلبی در منزل

بیشتر افراد از اولین حمله قلبی جان سالم به در ‌می‌برند و به زندگی کامل و پربار قبلی خود ادامه ‌می‌دهند. بعد از حمله قلبی هدف این است که قلب خود را سالم نگه دارید و خطر ابتلا به حمله قلبی دیگر را کاهش دهید. برای اطمینان از درمان سکته قلبی، اقداماتی وجود دارد که باید انجام دهید. این اقدامات عبارتند از:

• داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید.
• تغییراتی در سبک زندگی‌تان و در جهت زندگی سالم‌تر ایجاد کنید.
• برای معاینه قلب خود به شکل منظم به پزشک مراجعه کنید.
• غذاهای کم چرب و کم نمک بخورید.

پس از ترک بیمارستان به علت سکته قلبی، 4 تا 6 هفته بعد برای ویزیت به پزشک خود مراجعه کنید. ضروریست تا او روند بهبودی شما را بررسی کند. ممکن است به طور منظم به یک تست ورزشی نیاز داشته باشید. این آزمایشات ‌می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا انسداد عروق کرونر شما را پیدا کرده و یا سرعت گرفتگی آنها را کند و برای درمان سکته قلبی شما برنامه‌ریزی بهتری انجام دهد. 

 مراقبت ‌های بیمار سکته قلبی و درمان سکته قلبی در بیمارستان

اولین قدم استراحت کامل، تجویز اکسی‍ژن درمانی و کنترل فشار خون و ریتم قلبی است. معمولا داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین یا هپارین و بلوک‌کننده‌های گیرنده بتای سمپاتیک مانند پروپرانولول تجویز می‌شود. روش‌های باز کردن رگ مسدود شده در بیمارستان عبارتند از:

• داروهایی ترومبولیتیک مانند استرپتوکیناز و اوروکیناز و یا فعال‌کننده پلاسمینوژن بافتی(TPA)
• آنژیوپلاستی(PCI) 
• جراحی اورژانس عروق کرونر

بیشتر بدانید: بیماری کرونا در سالمندان

تاثیر سکته قلبی و بیماری قلبی بر روند لایف استایل زندگی افراد

تغییر سبک زندگی ‌می‌تواند سلامت قلب شما را بهبود بخشد و خطر حمله قلبی را کاهش دهد. رژیم غذایی سالم و رعایت سبک زندگی صحیح برای حفظ سلامت قلب ضروری است. برای جلوگیری از بدتر شدن بیماری و عود مجدد سکته قلبی و همچنین درمان سکته قلبی به شکل کامل، به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید.

شاید لازم باشد سبک زندگی خود را تغییر دهید. از جمله این تغییرات عبارتند از:

• سیگار نکشید
• کلسترول خود را کاهش دهید
• دیابت و فشار خون خود را کنترل کنید
• یک برنامه تمرینی و ورزشی را دنبال کنید
• وزنتان را متعادل کنید
• استرس را کنترل کنید

ارائه‌دهندگان خدمات مراقبتی و پرستاری در منزل انواع مختلف خدمات لازم برای نگهداری و پرستاری از بیماران را ارائه می دهند. مرکز مراقبتی سپیدگستر نیز خدمات هدفمندی را در جهت مراقبت و نگهداری از بیماران مبتلا به سکته قلبی و در حال گذران دوره درمان سکته قلبی را بر اساس نیازهای فردی بیمار و دستورات پزشک معالج او ارائه می‌دهد.

این خدمات انواع اقدامات پزشکی، حرکتی و فیزیوتراپی و انواع آزمایشات و تست‌های لازم را شامل می شود. تماس با مرکزخدمات پرستاری سپید گستر و مشورت در مورد نیازهای شما می‌تواند بهترین شکل پرستاری که تا به حال تجربه کردید را برایتان رقم بزند، در صورت نیاز به پرستار بیمار با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.