اگزما (درماتیت آتوپیک) یک بیماری التهابی پوستی است که حدود 10 درصد از مردم جهان به آن مبتلا هستند. این اختلال شایع پوستی در نتیجه واکنش سیستم ایمنی بدن است که نسبت به مواد مختلف دچار حساسیت شده و واکنش آلرژیک همچون خارش، التهاب یا ظاهر بثورات پوستی در آن ظاهر می‌شود. اگزما (آماس پوست) شرایطی است که در آن پوست فرد مبتلا دچار عوارض زیر می‌شود.
- خارش شدید
- قرمزی پوست
- جوش‌های ریز
- پوسته پوسته شدن پوست
- خشکی پوست
در حال حاضر پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمی‌دانند. اما زمینه بروز این بیماری معمولا در افرادی که دارای حساسیت (آلرژی) هستند؛ بیشتر است. اگزما گاهی ریشه‌ی ژنتیکی دارد و ممکن است در بین اعضای یک خانواده شایع باشد. اما محققان دریافتند که افرادی که به اگزما مبتلا می‌شوند؛ به دلیل اختلال در پیوندهای ژن‌ها و عوامل محرک محیطی این اثرات در آنها بروز می‌کند. برای برخی دیگر نیز، اگزما یک بیماری مزمن (مادام العمر) بوده و برای عده‌ای دیگر ممکن است برافروختگی و التهابات آن چند هفته طول بکشد و با درمان فروکش کند. در بسیاری از مبتلایان به ویژه کودکان می‌توان انتظار داشت که علائم این بیماری با افزایش سن آنها کاهش یابد. بد نیست بدانید اگزما مسری نبوده و بنابراین از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی‌شود.
علائم اگزما چیست؟
مهمترین نکته‌ای که باید بخاطر بسپارید این است که اگزما و علائم آن برای همه یکسان نیست. ممکن است اگزمای بیماران مختلف بزرگسال و یا کودکان، با موارد مشابه هم سن و سال آنها مشابه نباشد. انواع مختلف اگزما حتی ممکن است در مناطق مختلف بدن و در زمان‌های مختلف ظاهر شود.
اگزما معمولا خارش دار است. برای بسیاری از افراد، خارش ممکن است از خفیف تا متوسط باشد. اما در برخی موارد، ممکن است بیماری بسیار بدتر شود و پوست به شدت ملتهب شود. گاهی اوقات خارش به حدی بد می‌شود که پوست بیمار دچار خراش شده و خونریزی می‌کند. این وضعیت می‌تواند اگزمای فرد را بدتر کند. اما به طور کلی بیماران مبتلا به این بیماری این شرایط ناخوشایند پوستی را تجربه می‌کنند.
- خارش
- پوست خشک و حساس
- پوست ملتهب و بی رنگ
- لکه‌های پوستی خشن، پوست چرمی یا پوسته پوسته
- تراوش از محل زخم‌ها
- التهاب و تورم شدید پوست
در نظر داشته باشید ممکن است بیماران همه این علائم یا فقط برخی از آنها را داشته باشند. بهترین راه برای فهمیدن اینکه آیا به اگزما مبتلا هستید یا خیر، مشاوره با یک پزشک متخصص پوست و مو است که می‌تواند به درستی شما را ویزیت کرده و در مورد علائم و نوع بیماری آگاهتان سازد.
بیشتر بدانید: بیماری پروانه ای چیست.
آیا درمانی برای اگزما وجود دارد؟
هیچ درمانی قطعی برای اگزما وجود ندارد؛ اما برخی روش‌های درمانی می‌توانند علائم و اثرات این بیماری را تا حد زیادی کاهش دهند. بسته به مدت زمان ابتلا و شدت اگزما، این روش‌های درمانی شامل داروهای بدون نسخه (OTC)، داروهای موضعی تجویز شده توسط پزشک، فوتوتراپی، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و داروهای بیولوژیک می‌باشد. بسیاری از مبتلایان به اگزما نیز با درمان‌های طبیعی و خانگی نیز به راحتی درمان می‌شوند.
برای اکثر انواع اگزما، کنترل عود بیماری به روش‌های زیر ممکن می‌شود:
- عوامل محرک خود را بشناسید تا بتوانید از قرار گرفتن در معرض آن جلوگیری کنید.
- یک برنامه روزانه استحمام و مرطوب سازی پوست داشته باشید.
- به طور مداوم و طبق دستورالعمل از داروهای خود استفاده کنید.
نشانه‌های اگزما در کودکان
شانه‌های اگزما بیشتر در پنج سال نخست زندگی کودکان مشاهده می‌شود. اما، این بیماری پوستی تنها مختص این دوره سنی نبوده و ممکن است افراد در دوره‌های مختلف سنی آن را تجربه کنند. نشانه‌ها و علائم اگزما در کودکان در مراحل اولیه بسیار متفاوت است. اغلب در نوزادان تازه متولد شده تا شش ماهه ۶ ماه، کودکان علائمی مانند خارش، خشکی، قرمزی و برآمدگی‌های کوچک در پوست گونه، پیشانی یا سر خود دارند. اما به تدریج با بزرگتر شدن کودک، معمولا بثورات از حالتی که در ابتدا به وجود آمدند تغییر شکل داده و بیماری مشخص‌تر می‌شود. عوارض پوستی فلسی شکل شده و پوست به شدت خشک و دچار خارش و التهاب می‌شود. با گذشت زمان نیز، این علائم شدیدتر شده و در برخی موارد نیز افزایش می‌یابند.
اگزما در نوجوانان و بزرگسالان
اگزما در این گروه بیماران بیشتر در اطراف گردن، برآمدگی آرنج و پشت زانوها دیده می‌شود. گاهی مچ دست تا انگشتان، ساعد و صورت نوجوانان و بزرگسالان نیز ممکن است درگیر این بیماری شود. اثرات این بیماری، پوست نوجوانان و بزرگسالان را ضخیم و تیره می‌کند. همچنین، گاهی این بیماری باعث خارش شدید پوست افراد شده و سبب پدیدارشدن زخم بر روی پوست آنها می‌شود.
انواع مختلف اگزما
اگزما چندین نوع مختلف دارد که در برخی از آنها ممکن است عوارضی همچون ایجاد زخم‌های آبدار، خشکی، زبری و پوسته‌پوسته شدن پوست نیز دیده شود. اما به طور کلی انواع اگزما عبارتند از:
- درماتیت آتوپیک
- درماتیت تماسی
- اگزمای دیس هیدروتیک
- اگزمای نومولار
- درماتیت سبورئیک
- درماتیت ساکن
اگرچه اگزما ممکن است نواحی مختلف بدن را درگیر کند؛ اما احتمال بروز برخی از انواع آن بیشتر است. در این میان اگزمای دست یک عارضه پوستی شایع است که مبتلایان به آن اغلب دچار التهاب، پوسته‌ریزی، خشکی، قرمزی، خارش یا حتی تاول زدن پوست دست می‌شوند. در بروز این نوع اگزما می‌توان عوامل ژنتیکی، آلرژن‌های تماسی و مواد تحریک کننده را دخیل دانست. اغلب افرادی که با مواد شیمیایی و عوامل تحریک کننده پوستی سر و کار دارند؛ کیس مناسبی برای بروز این بیماری هستند.
راه‌های درمان اگزمای پوستی
همانطور که اشاره کردیم تا کنون برای درمان اگزما روش‌های خاص و قطعی کشف نشده است. اما با تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای مختلف اعم از خوراکی، تزریقی، موضعی و بیولوژیک و همچنین نوردرمانی می‌توان کیفیت زندگی بهتری را به مبتلایان این بیماری هدیه کرد. از جمله داروها و موارد مصرفی پیشنهاهی که برای هر فرد توسط پزشک معالج و به تناسب شدت و نوع بیماری تجویز می‌شود شامل مصرف کرم و پماد کورتیکو استروئیدی و همچنین مصرف قرص‌های آنتی هیستامین است.
اگرچه تا کنون علم نتوانسته با قطعیت در مقابل این بیماری شایع بیاستد؛ اما پیروی از دستورات پزشکان و متخصصان پوست، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی می‌تواند تا حدود زیادی وضعیت این بیماران را بهبود ببخشد.
سپید گستر انواع خدمات پرستاری در منزل یا بیمارستان را با کمک پرستاران با تجربه برای بیماران شما انجام می دهد. برای مشاوره رایگان با پرستاران ما تماس بگیرید.