بیماری ام اس چیست +روش درمان

ضایعات ام اس ضایعاتی هستند که در ماده سفید رنگ مغز و نخاع و عصب بینایی مشاهده شده و به سیاه رگ ها (ورید ها) آسیب زیادی وارد می کنند، اگرچه علت بیماری ام اس همچنان مخفی باقی مانده و کشف نشده است اما این بیماری این طور به نظر می رسد که بدن به صورت غیر ارادی علیه خود مواد مضر و سمومی را تولید کرده و عملکرد اعضا را مختل می کند، البته بعضی ها به این معتقدند که ویروس ها هم میتوانند همچین کاری را انجام دهند که البته این موضوع هنوز ثابت نشده است.

بیماری ام اس
بیماری ام اس

ام اس چیست؟

به نقل از mayoclinic - در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به غلاف محافظ (میلین) که رشته های عصبی را می پوشاند حمله می کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه بدن شما می شود. در نهایت، این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا زوال اعصاب شود.
هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد. با این حال، درمان‌ ها می‌توانند به تسریع بهبودی پس از حملات، اصلاح دوره بیماری و مدیریت علائم کمک کنند.

بررسی بیماری ام اس از دیدگاه آسیب شناس بیماری های بدن

با توجه با موردی که در بالا اشاره شد علت ام اس هنوز یافته نشده ولی با توجه به مشاهدات پزشکان احتمالا بدن در مقابل اعضای خود واکنش نشان داده و بر علیه خود مواد مضر و سم تولید می کند، این بیماری در افراد 18 ال 40 سال شیوع بیشتری دارد و در صورتی که فردی که بیش از 15 سال سن داشته باشد و در مناطقی که شیوع این بیماری بالاست سکونت داشته باشد و بعد از مدتی به مناطقی که شیوع کمتری دارد مهاجرت کند، هیچ تفاوتی ندارد و به انداره زندگی در منطقه پر شیوع مستعد ابتلا به این بیماری است. 

در صورتی که فردی کمتر از 15 سل سن داشته باشد و از منطقه ای که شیوع بیماری ام اس در آن بالاست به منطقه ای مهاجرت کند که شیوع ام اس در آن کمتر است احتمال ابتلا به بیماری متناسب با منطقه ای که در آن سکونت دارد وجود دارد، در نتیجه عوامل محیطی در ابتلا به بیماری ام اس تاثیر گذار می باشد.

البته عوامل ارثی و ژنتیکی نیز در ابتلا به بیماری ام اس نقش بسیار پر رنگی دارند و این بیماری با علائم مختلفی همچون دو بینی، عدم تعادل، کرختی و گزگز دست و پا، ضعف موضعی، کاهش دید، تاری ناگهانی در یک چشم و اختلال در عملکرد مثانه شروع می شود، در نتیجه دو بینی و تاری دید یکی از علائم شایع این بیماری محسوب می شود.

بیماری ام اس - سپیدگستر

ممکن است علایم بیماری ام اس که در بالا ذکر کردیم طی چند روز یا چند هفته از بین بروند، که البته با معاینات دقیق عصبی برخی از علائم قابل مشاهده خواهند بود، این بیماری در برخی از افراد به شکل فلج همراه با اختلالات حسی نمایان می شود، حملات ام اس می توانند با فاصله ماه ها تا سال ها رخ دهند، که ممکن است بعد از حمله علائم جدیدی مشاهده شده و یا علائم قبلی پیشرفت کرده و در اصطلح عود کنند، عود کردن علائم معمولا به دلیل عفونت در بدن افراد رخ داده و معمولا در زنانی که 3 ماه است که زایمان کرده اند رایج تر است.

در بیمارانی که نقص آن ها ثابت است، افزایش حرارت بدن شان موجب تشدید علائم خواهد شد، در صورت چند عود و عدم بهبودی کامل فرد بیمار به دلیل ضعف، اختلالات در حس، عدم تعادل اندام ها فرد دچار بی اختیاری ادرار و اختلالات بینایی می شود.

علائم بیماری ام اس در شروع

  1. اختلال حس در 37% بیماران مشاهده می شود.
  2. اختلال راه رفتن در 35% بیماران مشاهده می شود.
  3. ضعف یا ناهماهنگی اندام تحتانی در 17% بیماران مشاهده می شود.
  4. افت بینایی در 15% بیماران مشاهده می شود.
  5. دو بینی در 10% بیماران مشاهده می شود.
  6. ضعف یا ناهماهنگی اندام فوقانی در 10% بیماران مشاهده می شود.

التهاب چشمی( optic nouritis) در بیماری ام اس

التهابات چشمی می تواند اولین تظاهرات در بیماری ام اس باشد، گاهی اوقات شکایت بیماران به پزشکان به دلایلی همچون عدم وجود یافته های فیزیکی و نقص در بینایی گذرا به عنوان تمارض به بیماری شناخته می شود، امکان عود حمله ها و درگیری چشم وجود دارد، نوریت اپتیک در بیماری ام اس 90 درصد شیوع دارد و شناختن عصب اپتیک تحت نظارات بالینی و گرفتاری های علامت دار یکی از مهم ترین سرنخ های این بیماری شناخته می شود، معمولا بین بیماری ام اس و نوریت اپتیک رابطه معنادارای وجود دارد.

یکی از رایج ترین شکایات بیماران مبتلا به بیماری ام اس دو بینی است که به دلیل درگیری ناحیه مشخصی از مغز اتفاق میوفتند، این دو بینی در زمانی که فرد به کناره های سمت راست و چپ نگاه می کند بیشتر اتفاق می افتد، از دیگر علامت های شایع مربوط به بینایی در بیماران ام اس حرکات تکانشی غیر ارادی چشم ها به چپ و راست (یا نیستاگموس) است که این مورد تقریبا دائمی بوده و میل به فروکشی دارد.

ام اس دارای انواع مختلفی بوده  که عبارت اند از

  • عود کننده بهبود یابنده : در این نوع هیچ گونه پیشرفتی بین حملات رخ نمیدهد.
  • پیشرونده اولیه : بیماری از ابتدا به صورت تدریجی پیشرفت میکند.
  • پیشرونده ثانویه: با پیشرفت تدریجی بیماری بعد از یک دوره عود بهبود اولیه مشخص می شود.
  • پیشرونده عود کننده : این نوع بسیار کم است و عودهای حاد به پیشرونده اولیه اضافه میشود.

در موارد پیشرفته ام نشانه هایی از اختلال های نورون های حرکتی فوقانی حسی و مخچه ای، آتروفی اپتیک نیستاگموس اختلال تکلم در برخی یا در 4 اندام مشاهده می شود، تشخیص بیماری ام اس تنها بر اساس یک علامت یا نشانه داده نخواهد شد و در واقع معاینات بالینی و درگیری نقاط مختلف سیستم عصبی مرکزی پایه های تشخیص گذاری پزشکان محسوب می شود.

بیماری ام اس
بیماری ام اس

بررسی بیماری ام اس

بررسی های انجام شده در تشخیص بیماری ام اس سود بسیاری دارند اما امکان تشخیص قطعی اسکلروز مولتیپل تنها از طریق بررسی ها وجود ندارد، معمولا در بررسی ها مایع مغزی نخاعی غیرطبیعی بوده در صورتی که در معاینات بالینی تنها در یک منطقه از سیستم دستگاه عصبی نشانه های درگیری مشاهده میشود، در نتیجه می توان با استفاده از آزمایش پتانسیل های بر انگیخته تشخیص اسکلروز مولتیپل را منوط به ثابت شدن درگیری بدون علامت مناطق دیگر تشخیص داد.

از دیگر آزمایش های تاثیر گذار برای مشاهده ضایعات بدون علامت MRI است، که مهم ترین راه برای تایید تشخیص میباشد، در بیمارانی که بدون درگیری و مبتلا به نوع نخاعی هستند انجام میلوگرافی یا MRI نخاع ممکن است برای رد ضایعات تکی مادرزدای یا ارثی قابل درمان به جراحی نیاز پیدا کند.

درمان بیماری ام اس

در بیمارانی که به نوع عود کننده، بهبود یابنده ام اس مبتلا هستند تزریق عضلانی اینترفرون B1-a به صورت هفتگی یا تزریق زیرپوستی اینترفرون B1-b به صورت یک روز درمیان سبب کاهش میزان عود بیماری خواهد شد در این بیماران تزریق زیر پوستی روزانه گلاتیرامراستات نیز تاثیر گذار است، این دارو همراه با  گلاتیرامراستات علاوه بر اینکه از عود بیماری جلوگیری می کند، ناتوانی شدید را در بیماری به تاخیر می اندازد، همچنین امکان دارد ایمونو گلوبین وریدی IVIG نیز باعث کاهش میزان عود بیماری شود، هرچند که هنوز اطلاعات کافی در رابطه با این مورد وجود ندارد.

این دارو ها مانند سایر دارو ها دارای عوارض خاصی هستند که رایج ترین عارضه تزریق اینترفرونها سندرمی شبیه سرماخوردگی  است و شایع ترین عارضه اینترفرون B1-b واکنش در محل تزریق است، معمولا گلاتیرامراستات عارضه ای ندارد اما امکان بروز واکنش در محل تزریق وجود دارد و به طور تقریبی احتمال حملات گذرای بر افروختگی تنگی نفس و احساس گرقتگی سینه در حدود 15% بیمارانی که این دارو را تزریق می کنند وجود دارد.

استفاده از هر دارو برای درمان اسکلروز مولتیپل عود کننده تایید شده اند، اما ممکن است استفاده از این دارو ها نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد، کورتون ها از دیگر دارو هایی هستند که که حملات حاد ام اس را به سرعت بهبود می بخشند، اما در بهبودی کامل این بیماری تاثیری ندارند، این دارو عوارض متعددی داشته و نباید زیاد مصرف شود ضمن اینکه مانع عود بیماری هم نمی شود، کورتیکوتروپین (ACTH ) به همین دلیل دیگر استفاده نمی شوند.

بیماری ام اس
بیماری ام اس

برای درمان حالت اولیه یا ثانویه بیماری ام اس وجود ندارد با توجه به معیار های بالینی و MRI، اینترفرون B1-b سرت پیشرفت بیماری در بیماری ام اس پیشرونده ثانویه را کاهش می دهد اما همچنانا در رابطه با استفاده از گلاتیرامراستات اطلاعات کافی وجود ندارد

برخی از انواع داروهای سایتوتوکسیک همچون سیکلوفسفامیاد ازاتیوپرین باعث کاهش سرعت بیماری ام اس پیشرونده ثانویه می شوند اما همچنان تاثیر آن ها نیز هنوز به اثبات نرسیده و نیاز به تحقیقات گسترده تر وجود دارد، مصرف روزانه یک گرم methy prednisolone در برخی از افراد تاثیر مثبتی داشته و عوارض آن کمتر از دارو های سایتوتوکسیک می باشد، تا کنون برای درمان ام اس پیشرونده اولیه درمان موثری پیدا نشده است، تنها از اقدامات علامتی برای کنترل آن استفاده می شود.

برای درمان اسکلروز کولتیپل باید به حفظ سلامت عمومی افراد بیمار توجه شود، در هنگام  مراقبت از بیمار ام اس باید با این بیماری آشنایی داشته باشید، ورزش و فعالیت های فیزیکی در درمان این بیماری تاثیر بسیاری زیادی دارد، از ورزش شدید و سنگین در دوره عود بیماری باید جدا خودداری کرد، یکی از مشکلات عمده ی مبتلایان به بیماری ام اس خستگی پذیری بالا در این افراد است که از طریق مصرف داروهای ضد افسردگی و آمانتادین باعث افزایش سروتونین شده و این مشکل را کاهش می دهد، بیماران مبتلا به ام اس اغلب به درمان مشکلات مثانه و روده نیاز دارند و درمان مشکلات دیگر این بیماری مانند اختلالات لرزه و اتاکسی بر روی این اختلال موفقیت آمیز نخواهد بود. 

بیماری ام اس
بیماری ام اس

اصلاح سبک زندگی و درمان ام اس

با بهبود لایف استایل در کنار مصرف داروهای تجویزی می توان علائم ام اس را بهبود بخشید.

استراحت کافی

خواب باکیفیت یکی از مهم ترین مواردی می باشد که باید به آن توجه کرد، در صورتی که دچار هر گونه مشکل عصبی یا مشکل تنفسی در خواب می باشید، لازم است برای رفع آن با پزشک خود مشورت کنید.

ورزش

در شرایطی که به ام اس خفیف تا متوسط مبتلا هستید ورزش را فراموش نکنید چراکه ورزش می تواند منجر به بهبود شرایط عضلات و هماهنگی اندام ها شود، اگر هم با فعالیت بدنی گرمتان می شود بهتر است از ورزش های آبی استفاده کنید، حرکات کششی، پیاده روی، یوگا و تای چی، رکاب زدن و ایروبیک سبک ورزش های توصیه شده برای بیماران ام اس می باشند.

بیماری ام اس و ورزش
بیماری ام اس و ورزش

خنک نگه داشتن بدن

گرما خود می تواند در برخی از موارد یکی از عوامل تشدید کننده MS باشد، به همین سبب دوری از محیط های گرم و کم کردن دمای محیط می تواند علائم را کاهش دهد.

کنترل استرس

اضطراب و استرس خود می تواند علائم بیماری ام اس را تشدید کند، دوری از استرس و بهره بردن از روش های کاهنده آن می تواند کیفیت زندگی بیمار را بیفزاید.

بیماری ام اس در زنان حامله

در صورتی که داروهای ذکر شده برای مادران فایده داشته باشد می توانند از آن در دوران بارداری نیز استفاده کنند، زنان بارداری که به بیماری ام اس مبتلا هستند جهت عفونت های ادراری و روان درمانی به داروهای ضد اسپاسم نیاز دارند، بانوانی که به بیماری ام اس مبتلا هستند باید در رابطه با افزایش عفونت های دستگاه ادراری، تشدید خستگی، یبوست و مشکلات حرکتی در مدت زمان حاملگی اطلاعات کافی را کسب کنند، زنان بارداری که هر چهار اندام یا دست و پاهای شان به دلیل ام اس فلج شده است زایمان زود رس خواهند داشت، همچنین زنان بارداری که مهره ششم آن ها دچار ضایعات ام اس است نیز دچار مشکلاتی به نام دیس رفلکسی اوتونومیک خواهند شد، برخی از زنان در دوران حاملگی شان علائم پیشرونده بسیار کمی دارند ولی معمولا در مدت 3 ماه اول پس از زایمان بیماری ام اس شدت پیدا کرده و در این صورت مادر نباید از شیر خود به نوزادش بدهد و بیمار برای مراقبت و نگهداری از نوزادش به کمک نیاز دارد.

نگهداری از بیماران مبتلا به ام اس

 پرستاری از بیمار مبتلا به ام اس دارای اهیمت بسیار بالایی است، اطلاع از این بیماری و پرستاری به شیوه ای صحیح از زنان باردار مبتلا به ام اس می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند، بیماران ام اس گاهی برای حرکت نیاز به کمک دارند آن ها برای تزریق دارو ها و مصرف دارو ها نیاز به پرستار متخصص و دارند و توجه به این موارد موجب قرار گرفتن بیمار در وضعیت مناسب خواهد شد، در صورت نیاز به پرستار از شرکت خدمات پرستاری سپید گستر کمک بگیرید.

تماس با خدمات پرستاری سپید گستر
تماس با خدمات پرستاری سپید گستر
انتشار یافته: 6
  1. موسی امین 1 سال قبل

    چگونه می توان از مجموعه سپید گستر درخواست پرستار کودک داشت؟

  2. یعقوب جلالی 1 سال قبل

    آقا واقعا دمتون گرم، خیلی حرفه ای و کار درستین

  3. حبیب الله سالاری 1 سال قبل

    چگونه با پرستاران منتخب مصاحبه کنیم؟

  4. یدالله گودرزی 1 سال قبل

    سه سالی هست که پرستار مجموعه شما از مادربزرگ من سپید گستر
    می کنند، ایشون بسیار متشخص و با وقارند و به وظایف خودشون واقف هستند

  5. معصومه متقیان 5 ماه قبل

    من متوجه شدم خواهرم بیماری ام اس داره، خیلی نگرانم، ام اس باعث می شود که کاملا فلج بشه خواهرم؟

    1. sepidgostar 5 ماه قبل

      سلام و عرض ادب، اکثر بیماران ام اس فلج کامل رو تجربه نمیکنن، دو سوم از بیماران مبتلا به ام اس توانایی راه رفتن دارند هر چند ممکنه به عصا نیاز داشته باشند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با رعایت موارد اخلاقی وارد نمایید